سایه غفلت بر سر اکتشاف معادن
آچار: در صورتیکه ایران دارای 7 درصد منابع معدنی غنی دنیا است اما همچنان نسبت به اکتشاف معادن بی توجهی می شود به شکلی که بودجه اکتشافات ذخایر معدنی در کشور تنها حدود یک دهم استاندارد جهانی است.
به گزارش آچار به نقل از مهر، ایران با وجود داشتن یک درصد جمعیت جهان اما دارای ۷ درصد منابع معدنی غنی دنیا شامل ۳۷ میلیارد تن ذخایر قطعی و ۵۷ میلیارد تن ذخایر احتمالی و ۶۷ نوع ماده معدنی است با این وجود شاهد سهم خیلی کم و یک درصدی با بازدهی پایین بخش معدن در ارزش تولید کشور هستیم که این بی توجهی سبب ایجاد رانت بسیار در ساختار این صنعت شده است.
این بی توجهی ها در قسمت اکتشاف بیشتر از سایر بخش های در ارتباط با معدن به چشم می آید بگونه ای که بودجه اکتشافات ذخایر معدنی در کشور تنها حدود یک دهم استاندارد جهانی است. این در حالیست که هدف نهایی اکتشاف ذخایر معدنی، شناسایی دارایی های معدنی هر کشور است که همچون مهم ترین ابزار قدرت کشورها در حوزه منابع طبیعی و معدنی به حساب می آید.
از سویی دیگر طبق برآورد برنامه هفتم کشور، رشد ۱۳ درصدی برای این بخش هدفگذاری شده که عدد بالایی است که به قول کارشناسان، تحقق این مهم نیازمند ۴۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری است.
بودجه ناچیز اکتشاف
آنطور که رضا جدیدی، مدیرکل دفتر برنامه ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور می گوید: انتظار می رود ایران خاستگاه هفت درصدی ذخایر طبیعی و معدنی دنیا باشد که شناسایی آن در مرحله اول نیازمند تجهیز منابع مالی و انسانی و زیرساخت های سخت افزاری، نرم افزاری و مغزافزاری است؛ اما با عنایت به چالش نیروی انسانی متخصص و چالش فناوری در قسمت معدن، میزان بودجه و منابع مالی هزینه شده در حوزه اکتشاف ذخایر معدنی بخش های دولتی و توسعه ای ایران، شامل سازمان های حاکمیتی و شرکتهای دولتی بسیار ناچیز است.
به گفته او، در بهترین حالت ممکن، در سال ۱۴۰۲ با احتساب حفاری های اکتشافی سازمان های توسعه ای شرکتهای دولتی در حوزه اکتشاف ذخایر معدنی کشور معادل ۸۳ میلیون دلار هزینه شده که شامل تولید اطلاعات پایه زمین شناسی و اکتشافی، شناسایی و پی جویی ذخایر معدنی، اکتشافات عمومی و حفاری های اکتشافی است که از این مبلغ حدود ۲۰ میلیون دلار منابع مالی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی و ۶۳ میلیون دلار منابع مالی سازمان توسعه و نوسازی معادن و شرکتهای تابعه و زیرمجموعه آن است.
بر همین مبنا هم بررسی استاندارد کشورهای درحال توسعه معدنی نشان داده است که متوسط هزینه کرد آنها در حوزه اکتشاف نزدیک به یک میلیارد دلار است که نشان داده است ایران تقریبا نزدیک به یک دهم استاندارد جهانی برای اکتشاف هزینه کرده است که با عنایت به پیشبینی وجود هفت درصد ذخایر طبیعی و معدنی دنیا در ایران، سهم منابع دولتی شامل سازمان های حاکمیتی و شرکتهای دولتی در اکتشاف ذخایر معدنی بسیار ناچیز است و سبب می شود تا ریسک سرمایه گذاری بخش خصوصی هم افزایش یابد.
کارشناسان راهکار برون رفت از این شرایط مالی را اصلاح و ترمیم نظام تأمین مالی توسط سازمان برنامه و بودجه و اصلاح ساختار شرکتهای دولتی از راه جذب سرمایه یا مشارکت می دانند و معتقد هستند که عملی شدن این راهکار ها برای تأمین منابع مالی مورد نیاز اکتشافات ذخایر معدنی کشور مورد نیاز است. همینطور بازنگری بودجه سنواتی و بودجه سازمان های حاکمیتی، توسعه ای و شرکتهای دولتی هم از دیگر راه های برون رفت از مسائل مالی است که طی سالهای اخیر روند قابل قبولی نداشته است.
گفتنی است، اکتشاف ذخایر معدنی شامل چهار بخش شناسایی، پی جویی و اکتشافات عمومی و تفصیلی است که در کشورهای درحال توسعه و کشورهای پیشرو شناسایی و پی جویی به خاطر ریسک بالا و احتمال عدم موفقیت توسط حاکمیت و دولت ها و اکتشافات عمومی و تفصیلی توسط بخش های توسعه ای و بخش خصوصی صورت می گیرد.
منبع: a4f.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب