رئیس سازمان توسعه تجارت اعلام كرد
ایران آماده اجرای موافقتنامه همکاری اقتصادی با اتحادیه اوراسیا
به گزارش آچار، معاون وزیر صمت اظهار داشت: بعد از اجرایی سازی موافقتنامه همکاری اقتصادی با اتحادیه اوراسیا، ۸۷ درصد کالاهای تجاری این کشورها، مشمول تجارت آزاد خواهد شد.
به گزارش آچار به نقل از ایسنا، بر مبنای آمار گمرک در پنج ماهه نخست سال جاری صادرات ایران به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا ۲.۲ میلیون تن به ارزش ۷۴۸ میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش ۳۵ درصدی در وزن و ۱۶ درصدی در ارزش داشته است. در این زمان میزان واردات کالا از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا ۳.۹ میلیون تن به ارزش ۱.۶ میلیارد دلار بود. موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و این اتحادیه دیماه سال قبل به امضا رسید و هم اکنون منتظر تصویب در مجالس ایران و همینطور اعضای این اتحادیه است تا وارد مرحله اجرایی شود.
دهقان دهنوی - معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت - در رابطه با موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران با پنج عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا اظهار نمود: ۵ کشور شمالی ایران با یکدیگر وارد پیمانی به نام اتحادیه اوراسیا شامل کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان و ارمنستان شدند. از میان این پنج کشور، ما با ارمنستان مرز زمینی مشترک داریم و با دو کشور قزاقستان و روسیه از راه دریای خزر همسایه ایم. این پنج کشور اتحادیه ای تشکیل دادند؛ میان خودشان تجارت را آزاد و خیلی از قوانین و مقرراتشان را با یکدیگر هماهنگ کردند که همچون این قوانین میتوان به قوانین گمرکی، زیست محیطی و قوانین استانداردها اشاره نمود.
وی اضافه کرد: حدودا چهار سال قبل برای نخستین بار با این اتحادیه مذاکراتی آغاز و منجر به انعقاد یک قرارداد تجارت ترجیحی شد. یعنی در مرحله اول برخی از کالاهای منتخب، تعرفه هایشان کاهش پیدا کرد و یا صفر شد و نتیجه خیلی خوبی داشت و در این بازه زمانی چهار ساله تجارت ما با این کشورها دو و نیم برابر افزوده شد. درخلال این سال ها وقتی این تجربه موفق دیده شد وارد گفتگو برای تجارت آزاد شدیم.
به گفته دهنوی تجارت آزاد به مفهوم اینست که بر خیلی از کالاها تعرفه کلا از بین برود و صفر شود که این مذاکرات دیماه سال قبل منجر به نتیجه و این قرارداد به امضا رسید. بعد از امضا، این قرارداد باید در مجالس هر پنج کشور اتحادیه و مجلس شورای اسلامی کشورمان به تایید برسد. این روال اداری هم اکنون در پنج کشور انجام و در مجلس هایشان تصویب شده است و در ایران هم مراحل پایانی را طی می کند.
وی افزود: بعد از تایید در شورای نگهبان هنگامی که این طرح ابلاغ شود و این اقدامات در دو کشور دیگر اتحادیه هم صورت گیرد نقطه آغازی برای اجرایی سازی این پیمان خواهد بود که این مساله هم یک فرآیند چند ماهه دارد به این علت که باید هماهنگی هایی میان گمرکات، مبادی ورود و خروج دو کشور و نهایی کردن فهرست ها صورت گیرد. پس از انجام تمام این اقدامات ۸۷ درصد کالاهایی که در تجارت بین این کشورها وجود دارد مشمول این تجارت آزاد خواهند بود.
آیا تجارت آزاد به معنای تجارت بدون تعرفه است؟
معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت با تکیه بر این که تجارت آزاد به معنای تجارت بدون تعرفه و نخستین تجربه برای ایران است اظهار نمود: ایران با کشورهای مختلفی تجارت ترجیحی دارد اما به این شکل با یک اتحادیه و تجارت آزاد را تابحال تجربه نکرده است که به عقیده ما فرصت تجارت آزاد یک میدان عمل جدید و یک حوزه بازی جدید برای تجارت خارجی کشورمان خواهد بود.
وی افزود: همانطور که تجارت آزاد فرصت های بیشماری را برای ایران به وجود می آورد، برای کشورهایی که عضو این اتحادیه هستند هم یک فرصت مناسب به حساب می آید ازاین رو توسعه تجارت در چارچوب این فرآیند می تواند شکل گیرد و قاعدتاً تجارت آزاد برای کاهش هزینه ها جهت تخصیص بهینه منابع بسیار کمک کننده است تا فرصت های سرمایه گذاری مشترک میان این کشورها ایجاد شود هم اکنون هم پیشنهاداتی به جهت اینکه در مناطقی وارد فرایندهای سرمایه گذاری و تولید مشترک با این کشورها شویم وجود دارد که بازارهای جدیدی را برای صادر کنندگان وارد کنندگان ما ایجاد خواهد نمود.
دهنوی خاطرنشان کرد: هنگامی که وارد یک پیمان تجاری می شویم به مفهوم این نیست که ما می رویم از سوی مقابلمان کلی امتیاز دریافت می نماییم و هیچ امتیازی به آن نمی دهیم قاعدتا گفت وگوهای خیلی مفصلی صورت می گیرد هر کدام از کشورها بر فهرست کالاهایی که دارند یک تحفظاتی دارند. به صورت مثال برخی از کالاها برایشان استراتژیک است و اجازه نمی دهند که کشورهای دیگر بخواهند از سد تعرفه ها عبور کنند. بنابراین هم ۸۷ درصد کالاها مشمول شدند که کالاهای استراتژیک در آن ۱۳ درصد قرار می گیرند.
وی اضافه کرد: در دیگر کالاها باید یاد بگیریم که تجارت کردن راهی است به جهت اینکه تولید خودمان را هم ارتقا دهیم به این معنا که اگر ما نتوانیم کالایی تولید نماییم که در زمینه جهانی یا در یک مقیاس کوچکتر در اتحادیه اوراسیا با کالاهای تولیدی در کشورهای دیگرقابل رقابت باشد، به این معنا است که هیچ موقع نمی توانیم صادراتمان را توسعه بدهیم.
معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: به جهت اینکه صادر کننده خوبی تلقی شویم باید تولید کالای رقابت پذیر داشته باشیم این گونه تولیدات می تواند واردات ما را کاهش بدهد و هم می تواند فرصت های جدید صادراتی ایجاد نماید. از سویی هم باید به این نکته توجه داشته باشیم که واردات منجر به توسعه تجارت می شود و یک جنبه هم دارد که افزایش رفاه برای مردم است چون که امکان دارد یک کشور در تولید کالایی نسبت به ما عملکرد بهتری داشته باشد وقتی که ما با یک کشور وارد پیمان دوستانه ای می شویم و تجارت می نماییم می توانیم آن کالا را ارزان تر برای کشورمان تأمین نماییم ازاین رو واردات می تواند در این صورت برای ما رفاه ایجاد نماید. این نکته را باید در نظر داشته باشیم که امکان دارد بخشی از این واردات در ارتباط با مواد اولیه ای باشد که در کشور ما در فرآیند تولید قرار می گیرد و زمینه صادرات جدیدی را برای ما بوجود می آورد.
قرارداد اتحادیه ها؛ فرصتی برای پیشگیری از ممنوعیت واردات برخی کالاها است؟
دهنوی با تکیه بر این که برخی کالاهای استراتژیک احتیاج به حمایت دارند اظهار نمود: نکته بسیار مهم اینست که این حمایت ها نباید دائمی باشند چون که اگر ما از یک صنعتی و از یک تولید کالای داخلی حمایت دائمی بدون برنامه و با سقف بالا داشته باشیم امکان دارد در کوتاه مدت این اقدامات حمایت به نظر آید اما در دراز مدت یک ظلم بزرگ به آن صنعت است.
وی اضافه کرد: هنگامی که یک صنعتی در شروع کار خود است حمایت هایی از این دست کمک کننده است اما این حمایت ها باید به تدریج کاهش پیدا کنند و به سمتی بروند که این صنعت قابلیت صادرات داشته باشد. ما می خواهیم تا همیشه دیواری دور خودمان بکشیم و بگوییم این صنایع تولید کنند و فقط خودمان مصرف نماییم و اصلا به صادرات این کالاها فکر نمی نماییم اما این صنایع باید بازی در زمینه تجارت جهانی را یاد گیرند.
معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت با تکیه بر این که رقابت مهم ترین راهکار پیشرفت است، در رابطه با صفر شدن تعرفه اقتصادی در اتحادیه اروپا مطرح کرد: اتحادیه اروپا یک مثال خیلی پیشرفته این مورد است، چون این کشورها از اتحادیه گمرکی هم جلوتر رفتند حتی ارز خودشان هم یکسان کردند و با یک واحد پول کار می کنند، حتی مجلسی دارند که قانون گذاریشان را هم تا حد زیادی هماهنگ کرده است.
وی افزود: ولی در چارچوب اتحادیه ها ما فقط وارد پیمان تجاری می شویم به این معنا که در مبادی ورود و خروج خودمان این تعرفه ها را با یکدیگر هماهنگ می نماییم و اگر بتوانیم مقررات در ارتباط با حوزه هایی مثل استاندارد را هم هماهنگ نماییم یک اتفاق خیلی بزرگ می افتد.
دهنوی افزود: تجارت چندان کار ساده ای نیست. صادر کننده مدت طولانی برای پیدا کردن مشتری بازار هدف خود مذاکراتی کرده است تا قرارداد و توافقات و همینطور تعهداتی شکل گیرد که میزان مشخصی از کالا را در یک دوره زمانی تأمین کند از طرفی هم این صادر کننده سرمایه گزاری نموده تا کالا را بسته بندی و آماده ارسال نماید همینطور هزینه حمل آنرا هم پرداخت کرده اما وقتی به صورت ناگهانی و یک شبه اعلام می شود که دیگر از فردا نمی توانید این کالا را صادر کنید و دراین میان وارد کننده ای که در کشور مقابل منتظر محصولات خود است نمی پذیرد که این قانون یک شبه وضع شده است و جرایم متوجه این صادر کننده می شود و از سوی دیگر هم صادر کننده دیگر یک کانال امن برای تأمین کالای مورد نظر خود نخواهد دید و اعتمادی ندارد شاید بزودی این قانون ممنوعیت صادرات برداشته شود اما دیگر کشور مقابل که قصد خرید محصولات ما را داشت به ما اعتماد و از ما خرید نخواهد کرد.
وی اضافه کرد: رایزن بازرگانی، همکار ما است که در سفارت های کشور جمهوری اسلامی در کشورهای خارجی مستقر می شود و وظیفه کمک کردن به تجار و تاجر ایرانی را بر عهده دارد که آنجا هستند و مشکلاتی دارند و همزمان با آن پیگیری مذاکراتی که مقامات رسمی ما با کشور هدف داشتند پیگیری ها را انجام می دهد و برخی از امور این راس را برای تسهیل و توسعه تجارتمان با کشور هدف انجام می دهد. هم اکنون ساختار رایزنی های ما خیلی ساختار کوچکی است یعنی فقط یک نفر که آن هم مجبور است از امکانات سفارت استفاده نماید است و معمولاً وقتی که وابسته باشد امکان دارد خیلی امکانات خوبی هم به آن ندهند. ما حتما دنبال این هستیم که امکانات در اختیار رایزنی هایمان را توسعه بدهیم بدون داشتن امکانات کافی نمی توانیم آنجا خدمات خوب و مناسبی به تجار خودمان عرضه دهیم.
معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت همینطور در رابطه با مسائل مالی و بانکی هم اظهار نمود: در مذاکراتی که با اتحادیه انجام شد، پیشرفت های خوبی داشتیم و درحال طراحی مکانیزم هایی هستیم که بتواند خدمات مالی و بانکی را به شکل بهتری به تجار و بازرگانان و هم سرمایه گذاران و صادرکنندگان خدمات فنی مهندسی قرار دهد. هنگامی که در مورد توسعه تجارت صحبت می نماییم نباید خیلی روی کالا ذهنمان متمرکز باشد؛ یکی از ابزارهای قدرتمند ما و نقاط مزیت بسیار قوی ما صادرکنندگان خدمات فنی مهندسیمان هستند که هم دانش خیلی خوبی دارند هم تکنولوژی دسترسی دارند و پروژه هایی که انجام دادند نمونه است و به همین خاطر تقاضای خوبی در آن سمت به جهت اینکه پروژه ها را به پیمانکاران ایرانی بدهند وجود دارد و فکر می کنم بخش بزرگی از توسعه تجارت ما می تواند صادرات خدمات فنی مهندسی به کشورهای اوراسیا باشد به شرطی که بتوانیم آن زیرساخت ها را بخصوص در حوزه بانکی و ضمانت نامه ها برای این صادرکنندگانمان تأمین نماییم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا از لحاظ تبادل ارز و... هم در این رابطه گشایشی می شود افزود: مکانیزم هایی در خود اتحادیه بخصوص در حوزه ضمانتنامه ها، در حوزه های بانکی که باز ارتباطاتی برقرار شده درحال شکل گیری است ولی به هر حال می دانیم که شرایط تحریمی که بر ضد کشور تحمیل شده متاسفانه بسیار کار را خیلی سخت کرده است.
دهنوی در رابطه با برگزاری نمایشگاه اوراسیا اظهار داشت: نمایشگاه اوراسیا نمایشگاهی است که هر ساله برگزار می گردد در این نمایشگاه هم تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشورهای اورسیا و هم تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشور خودمان حضور دارند و فرصتی است به جهت اینکه بخش خصوصی ما و آنها با همدیگر مذاکرات داشته باشند، قرارداد ببندند و محصولات و کالاهای همدیگر را بشناسند.
وی در رابطه با سهم ایران در تجارت اوراسیا اظهار نمود: این سهم رشد خوبی داشت اما هنوز میزان آن خیلی کم است و باید اندازه تجارت خودمان با کشورهای اوراسیا را بشدت افزایش دهیم چونکه این سهم قابل افزایش است به شرطی این که تعامل خودمان را بیشتر نماییم. باید مشکل زیرساخت هایمان را مشکلش حل و لجستیک را تقویت نماییم. باید بتوانیم برای مسائل بانکی و ارزی و ساز و کارها کانال های بهتری طراحی نماییم و بعد وارد تعامل بیشتری با اقتصادهای آنها شویم؛ از راه سرمایه گذاری های مشترک از راه تولید محصولات مشترک و از راه هماهنگ سازی و تطبیق مقررات و استانداردهایمان، با انجام این کارها یقینا ما می توانیم سهم بزرگتری از تجارت اوراسیا را به کشور خودمان اختصاص بدهیم.
جعفری - رئیس مرکز تجاری ایران در بلاروس و همینطور مدیر اجرایی سومین نمایشگاه تخصصی تجارت با اوراسیا - هم اظهار نمود: نمایشگاه اوراسیا پارسال در سطح بسیار خوبی برگزار شد و در ملاقات ریاست محترم جمهوری فدراسیون روسیه با ریاست جمهور شهیدمان به این نمایشگاه اشاره و توسط معاون نخست وزیر روسیه آقای نوباک بعنوان یکی از دستاوردهای سال ۲۰۲۳ به آن اشاره شد در نتیجه هم اکنون استقبال بسیار خوبی شده در روسیه و یک برند شده این نمایشگاه و علیرغم این که مجوز نمایشگاه دیر صادر شد ولی خوشبختانه با حمایتی که در اجلاس اوراسیا در ارمنستان آقای مهندس اتابک وزیر محترم صمت و بخصوص آقای دکتر دهقان دهنوی در ملاقات هایشان و در پنل هایی که بود که و در تمام دیدارهایشان به این نمایشگاه اشاره، تاکید و در طرف اوراسیایی دعوت شد خوشبختانه هم اکنون استقبال بسیار خوبی شده است.
وی اضافه کرد: پیشبینی می شود که وزیر تجارت اوراسیا که پس از اجلاس اوراسیای ارمنستان اعلام نمود به ما قطعی کرده آمدنش را به نمایشگاه و ما معاونین صنعت و تجارت این پنج کشور هم خواهیم داشت و حدود ۲۰۰ شرکت از حوزه اوراسیا را ما در این نمایشگاه خواهیم داشت.
برنامه ریزی بخش خصوصی برای بهره مندی از مزیت های موافقتنامه اوراسیا
عابدی - رئیس اتاق بازرگانی ایران و قزاقستان - در مورد برنامه ریزی بخش خصوصی برای بهره مندی از مزیت های موافقت نامه اوراسیا اظهار نمود: با توجه به این که بازار اوراسیا خارج از بازارهای دیگر منطقه ای و کشورهای دیگر نیست باید مشکلات سیاست های تجاری و سیاست های ارزی مرتفع شود تا بتوانیم از این موقعیت و امکانی که در این بلوک منطقه ای برایمان بوجود آمده است استفاده نماییم. ما با یکسری از موانع در داخل کشور مواجهیم که این موانع باید مرتفع شود ولی بیشتر از همه ما در قسمت تجارت خارجی یک تجارت دوطرفه خواهد بود.
وی اضافه کرد: سبد تجاری در کشورهای مشترک المنافع یا کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ارمنستان و قرقیزستان و قزاقستان و روسیه و بلاروس است. سبد کالاهای صادراتی آنها کمتر از کالاهای صادراتی ما است. ما از این فرصت و موقعیت ژئوپلتیک و موقعیت ترانزیت و موقعیت حمل و نقل لجستیکی می توانیم استفاده نماییم ولی باید برخی سیاست ها در داخل کشور، به رفع مشکلات تولیدکننده به خصوص تولیدکنندگان کوچک و متوسط کمک کنند که در بتوانند از این ظرفیت اقتصادی استفاده نمایند.
عابدی افزود: همچون مهم تربن مشکلات کلان ما، انباشتگی قوانین متناقص و متضاد و عدم ثبات اقتصادی و عدم پایبندی به سیاست های پایدار می باشد که تجار بتوانند قراردادهای مدت دار ببندند. رشد تجارت خارجی رشد اقتصادی را به دنبال خواهد داشت و به رفاه اقتصادی و معیشت مردم و تولیدکننده کمک کرده، این امکانپذیر نیست به جز این که ما بتوانیم سیاست های بین المللی و سیاست های بانکی خویش را هم تراز نماییم و سیاست های بانکی ما در نقل و انتقال پولی به سهولت صورت گیرد.
وی اضافه کرد: اگر ما بخواهیم از تمام مزایای موافقتنامه بخصوص تعرفه های گمرکی استفاده نماییم، باید در قسمت سیاست های بانکیمان تجدیدنظر نماییم و ارتباط بانکیمان در اولویت رفع مشکلات و موانع انتقال پول برای تجار و صادرکنندگان و واردکنندگان ما ایجاد و رفع گردد که بتوانیم از این مزیت استفاده نماییم این یکی از نکات بسیار مهم در حوزه بین المللی است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و قزاقستان افزود: نمایشگاه ها یک ابزار مهم بازاریابی هستند. ما سالانه یک نمایشگاه اوراسیا برگزار می کردیم که متاسفانه سال جاری خیلی به تاخیر افتاد. برای برگزاری این نمایشگاه، موافقت انجام شد و این موافقت به فرصت خوبی خواهد بود و ما از این ابزار هم می توانیم استفاده نماییم.
وی اضافه کرد: نکته دیگر که باید به آن بپردازیم، زیرساخت ها در حوزه خزر و ناوگان خزر و کشتیرانی جمهوری اسلامی است که به شکلی تعیین کننده قیمت در تبادلات حمل کالاست و ما از این مورد نباید غافل بمانیم یعنی ما باید از تمام ظرفیتهای موجود استفاده بکنیم و قطع به یقین برای شرکتهای کوچک و متوسطی که گرفتار فرایند تولیدند ما باید برنامه داشته باشیم و کمک نماییم خدمات مشاوره و بازاریابی داشته باشیم و بتوانیم از این ظرفیت ها استفاده نماییم.
لطیفی - کارشناس تجارت خارجی - در رابطه با شرایط تجارت ایران و اعضای اتحادیه اقتصادیه اوراسیا اظهار نمود: در سال ۲۰۲۳ حدود ۹۰۹ میلیارد دلار حجم تجارت خارجی پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بوده که روسیه با ۷۲۸ میلیارد دلار ۸۰ درصد این میزان را به خودش اختصاص داد، قزاقستان با حدودا ۱۴۰ میلیارد دلار ۱۵.۴ درصد، ارمنستان با ۲۴ دهم میلیارد دلار ۲.۲ درصد را و قرقیزستان با ۱۵.۷ میلیارد دلار ۱.۷ درصد این میزان تجارت و بلاروس با ۴ میلیارد و ۹۳۸ میلیون دلار نیم درصد مراودات تجاری این اتحادیه را به خودشان اختصاص دادند و میزان صادرات پنج کشور عضو اتحادیه حدود ۵۱۷ میلیارد دلار بوده واردات این پنج کشور هم حدود ۳۹۲ میلیارد دلار بوده که جمعا حدود ۹۰۸ میلیارد و ۸۸۶ میلیون دلار می شود.
وی ادامه داد: در بین کشورها، روسیه ۸۲ درصد صادرات، قزاقستان ۱۵.۲ درصد، ارمنستان ۱.۶ درصد، قزقیزستان ۰.۶ درصد و بلاروس ۰.۵ درصد صادرات و در حوزه واردات روسیه ۷۷.۵ درصد، قزاقستان ۱۵.۶ درصد، قرقیزستان ۳.۱ درصد، ارمنستان ۳ درصد و بلاروس ۰.۶ درصد را به خودش مختص کرده است.
به گفته لطیفی بیشترین میزان صادرات و به صورت کلی تجارت، با روسیه بوده و این طبیعی است چونکه از ۱۸۲ میلیون جمعیت این اتحادیه حدود ۱۴۰ میلیون نفر از جمعیت در ارتباط با روسیه است.
وی در انتها افزود: پیش از این که ما عضو تجارت ترجیحی شویم با این اتحادیه در آبان ماه، سال 1398 حدود ۵۵۰ میلیون و ۴۱۰ هزار دلار صادراتمان به پنج کشور بوده یعنی در سال 1397 وارداتمان هم حدود یک و نیم میلیارد دلار بوده که در زمان مذاکرات و در زمان اجرایی شدن موافقتنامه تجارت ترجیحی با این اتحادیه صادراتمان به ۱.۴ میلیارد دلار رسید و حدود ۱۵۴ درصد رشد داشت، در سال 1398 وارداتمان ۱.۴ میلیارد دلار یعنی مقداری کمتر از سال ماقبل شد ولی هم اکنون یعنی در سال ۱۴۰۲ صادراتمان به ۱.۷ میلیارد دلار رسیده و وارداتمان به ۵.۳ میلیارد دلار یعنی در حوزه صادرات نسبت به سال 1398 که عضویت پیدا کردیم در این اتحادیه و برپایه تجارت ترجیحی حدود ۲۱.۵ درصد رشد داشتیم و این روند رشدمان به غیر از آن گام او خیلی زیاد نبوده ولی در واردات این روند رشد پرشتاب بوده و ما حدود ۲۷۸ درصد افزایش داشتیم و این ارتباط عدد و رقم نشان داده است که در حوزه واردات ظاهرا شتاب چندگانه ای داشته و ۲۷۸ درصد یعنی حدود چهار برابر ما افزایش واردات از این اتحادیه، در حوزه صادرات ما ارمنستان داشتیم.
منبع: آچار
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب