سید محمد علی حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره ی علت و جزییات حادثه معدن رزمجاه طزره دامغان و با اعلان اینکه انفجار کیسه های متان سبب حادثه بوده است، اشاره کرد: در جریان تولید زغال کیسه های گازی محبوس و تحت فشار در لایه های زمین شکل می گیرد و پس این کیسه های گازی در هنگام استحصال زغال سنگ ممکنست ممکن است لطمه دیده و سبب انفجار شود که پدیده گس پلاست را شامل می شود.
وی اضافه کرد: در روز حادثه یعنی ۱۲ شهریورماه شیفت یک کاری (صبح) با حضور بازرسان تونل متوجه می شوند که درصدی از گاز در داخل تونل و زیر کارگاه استخراج به صورتی بالا رفته است پس استخراج تعطیل می شود و نیروهای تهویه ونتیلاتور (مکنده) معکوس را کار می گذارند تا جریان تهویه رفت و برگشت صورت گیرد.
بازرس حضور داشته است
مدیر ایمنی البرز شرقی افزود: پست دو آن روز ساعت ۱۵ کارگران به همراه بازرس ایمنی و گاز سنج وارد کارگاه می شوند و تا شش و نیم کار شیفت دوم را انجام می دهند که در این فاصله زمانی بازرس ایمنی در کارگاه بوده و هیچ گازی وجود نداشته و شرایط عادی بوده است و در نتیجه استاد کار و بازرس برای نوشتن گزارش از تونل خارج می شود و دقیقاً پایان شیفت کاری دوم نیز از همین ساعت رقم می خورد.
حسینی همین طور بیان کرد: استاد کار و بازرس ۳۰۰ متر از محل حادثه دور می شوند و شش نفر نیز در تونل باقی می مانند و مابقی از تونل خارج شده بودند بمحض ورود به تونل کا ۵ صدای انفجار می آید و در نتیجه هر دو نفر باز می گردند اما با دی اکسید کربن و دود مواجه می شوند که اگر پیشروی می کردند آنها نیز جان خودرا از دست می دادند.
وی با اعلان اینکه کپسول خود نجات نیز در کارگاه وجود داشته و حتی تعداد آن دو برابر افراد نیز بوده است یعنی این کپسول ها در حالت ایستاده به افراد سه ساعت اکسیژن می دهد بر فرض محبوس شدن هر کپسول شش ساعت به افراد اکسیژن می دهد تا پروسه نجات انجام گیرد و این پروتکلهای کاری ما است، اشاره کرد: بازرس و استادکار که با گاز مواجه می شوند برمی گردند و با نخستین ایستگاه تماس به امداد حادثه را اطلاع می دهند و نخستین گروه امدادی ساعت هفت وارد تونل می شود و این کمتر از ۱۵ دقیقه پس از حادثه است.
پیکر اول پیدا می شود
مدیر ایمنی البرز شرقی بیان کرد: دو نفر از این گروه امداد تا زیر کارگاه هم می رسند و حتی اولین جنازه که متعلق به آقای غنایی بوده را هم می بینند که تنها جنازه روی خاک محسوب می شد اما به سبب گاز بالای دی اکسید کربن نمی توانند بمانند و کاری کنند چونکه میزان گاز ۹۰۰ پی پی ام بوده در صورتیکه حداکثر آن ۳۵ پی پی ام شمرده می شود.
حسینی با اعلان اینکه تیم دو نفره امداد و نجات جنازه را رها و به بیرون می آیند البته پیش از این اقدام، علایم حیاتی معدنچی مذکور یعنی آقای غنایی را نیز کنترل و مطمئن می شوند که وی درگذشته است، ابراز کرد: علت فوت این کارگران بیشتر موج ضربه انفجار و تنفس دی اکسید کربن بوده البته نظریه پزشکی قانونی در این امر مستند است اما این معدنچیان در برخورد به دی اکسید کربن گرفتار مرگ خاموش شدند که نجات آنها در وقت طلایی سه دقیقه ای تنها امکان پذیر بوده است.
وی درباره ی روز حادثه نیز بیان کرد: شرکت بلا فاصله پس از شنیدن خبر انفجار کمیته مدیریت بحران را شکل می دهد و تمام تیم های نجات از همه معادن به سمت طزره فراخوانده می شوند و یک گروه نیز از معدن تخت مینودشت به این منطقه اعزام می شود که ساعت ۱۲ شب به طزره می رسد. شرایط به شکلی بود که برخی کانال های ونتیلاتورها گرفتار سوختگی و پارگی شده بودند که کار را دشوار می کرد اما بقیه نقاط خوشبختانه حریقی رخ نداده بود.
تجمع گازها
مدیر ایمنی معادن البرز شرقی با اعلان اینکه بازسازی تجهیزات تهویه بصورت ده متر ده متر اولین کاری بود که صورت گرفت، اظهار داشت: در نهایت این پیشروی به محل حادثه انجامید هر چند به جز یک پیکر معدنچیان که روی خاک بود مابقی جنازه ها مشخص نبود برای اینکه معدن ریزش کرده بود و آرگ های نگه دارنده تونل در هم ریخته بودند.
حسینی با اعلان اینکه آوار سه الی چهار تنی مسیر تونل را بسته بود، ابراز کرد: تا اینجا گاز با تهویه انجام شده به ۵۰ پی پی ام کم شده است، اشاره کرد: اینجا تیم آوار برداری ساعت سه بامداد وارد کار شدند و تخلیه تونل اول تخلیه شد و تونل دوم نیز درحال تخلیه بود که پای یکی از معدنچیان دیگر دیده می شود و سه پیکر از حادثه خارج می شود سپس آوار برداری از دور و بر لوکوموتیو زیر کارگاه به انجام می رسد و مابقی پیکرها هم منتقل می شود.
وی درباره ی نظریه نهایی کارشناسی مجموعه البرز شرقی می گوید: از آنجائیکه مکش و دمش هوا و تهویه کامل در شروع شیفت دوم برقرار بوده و درصد گازها هم در حد استاندارد بوده است و حتی درصد گاز متان صفر بوده و تا ۱۵ دقیقه نهایی کار بازرس ایمنی به همراه گاز سنج (مدرن ترین آن در کشور) در داخل تونل وجود داشته هیچ نشانه از وقوع پدیده خاص رخ نداده است و هر چه رخ داده در همین دقایق پایانی است.
مدیر ایمنی معادن البرز شرقی افزود: ما مدعی هستیم که کیسه گازی در همین فاصله ترکیده و موجب تزریق حجم عظیم گاز زیر دویل و بالاتر شده است سه کارگر ۶۰ متر مسیر را پایین آمده و حتی خودرا به بونکر رساندند و دو متری تونل پشت سر هم به حالت نشسته فوت کردند و این نشان میدهد که گاز تزریق شده، همزمان لوکوموتیو زیر کارگاه بوده و جرقه ای رخ داده است. علت این جرقه هم می تواند برخورد واگن ها با هم باشد.
حسینی با اعلان اینکه تمام تجهیزات اتکس های معدنی دارند اما منکر عیب و ایراد هم نیستیم اما حتی ممکنست برخورد یک سنگ روی ریل هم سبب جرقه شده باشد، اشاره کرد: این که بیان می شود پیکور دست معدنچیان عامل بوده چنین نیست چونکه آنها متوجه گاز شده و به پایین آمده بودند یعنی اصلاً مشغول کار نبودند و همین مورد هم سبب شد تا پیکر آنها سریع تر پیدا شود وگرنه اگر در سینه کار بودند با آن حجم تخریب چطور می توانستیم آنها را پیدا نماییم.
وی با اعلان اینکه این پدیده بطور قطع حادثه بوده است، اضافه کرد: احتمال استعمال دخانیات هم ممکن نیست چونکه معدن رزمجاه غربی ما و این کارگران همه بالای ۲۰ سال سابقه کار داشتند و تجربه کافی دارند و می دانند که این معدن چه شرایطی دارند و به شدت این مسائل کنترل شده و آموزش داده می شود و حتی بازرسان مجاز هستند که کارگران را بگردند.
منبع: آچار